Dwaj ukraińscy ministrowie zamieszczeni w wielkim skandalu korupcyjnym ustępują

Minister Sprawiedliwości Herman Haluszczienko oraz Minister Energii Svitlana Hrynczuk złożyli wypowiedzenie 12 listopada w związku ze skandalem korupcyjnym – powiedziała premier Julia Swirydenko. Dodała, że przekazała ich wnioski o rezygnację do ukraińskiego parlamentu. Wcześniej tego samego dnia 12 listopada Prezydent Wołodymyr Zełenski zaapelował do Hrynchuk i Haluszczienki o złożenie rezygnacji. Haluszczienko został zawieszony w swojej funkcji Ministra Sprawiedliwości wcześniej tego samego dnia. Haluszczienko jest obecnie badany przez Narodowe Biuro Antykorupcyjne (NABU) w ramach śledztwa w sprawie korupcji w państwowej spółce energetycznej Energoatom z udziałem Timura Minidża, bliskiego współpracownika Zełenskiego. Nie został jeszcze oficjalnie oskarżony. Hrynchuk natomiast spędziła trzy noce w mieszkaniu Haluszczienki w lipcu i sierpniu, powiedział prokurator ds. antykorupcyjnych podczas przesłuchania w sądzie 12 listopada. Na pytanie zadane przez projekt dziennikarski Slidstvo.info, Hrynchuk stwierdziła, że „nie słyszała o tym”. Zaprzeczyła ona zarzutom. Prokurator powiedział także podczas przesłuchania w sądzie 12 listopada, że Ihor Myroniuk, podejrzany w sprawie korupcyjnej, przeprowadził rozmowę kwalifikacyjną dla Hrynchuk podczas jej rozważania na stanowisku ministra energetyki. Swirydenko ogłosiła również późno 12 listopada, że Rząd zawiesił wiceprezesa oraz członka Zarządu Energoatomu Jakuba Hartmuta na podstawie materiałów dostarczonych przez NABU. Władze ukraińskie odwołały radę nadzorczą spółki energetycznej nuklearnej po rozpoczęciu śledztwa korupcyjnego dotyczącego domniemanych nadużyć. Swirydenko dodała, że nowa audytacja spółki również zostanie przeprowadzona w ramach szerszych działań mających na celu reformę zarządzania oraz poprawę nadzoru. „Uważam, że minister sprawiedliwości i minister energetyki nie mogą pozostać na swoich stanowiskach” – powiedział Zełenski na Telegramie. „To, między innymi, kwestia zaufania. Jeśli padają oskarżenia, należy się nimi zająć.” Zełenski dodał, że poprosił Swirydenko o „upewnienie się, że ci ministrowie złożą listy rezygnacyjne” i poprosił ukraiński parlament o poparcie ich rezygnacji. Powiedział również, że Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony nałoży sankcje na dwie osoby zamieszane w sprawę korupcyjną w Energoatomie. „Obecnie sytuacja jest skrajnie trudna dla wszystkich na Ukrainie – występują przerwy w dostawach prądu, ataki Rosji oraz straty” – dodał Zełenski. „Absolutnie niedopuszczalne jest to, że oprócz tego w sektorze energetycznym występują nadal pewne (korupcyjne) schematy.” Nadzwyczajne spotkanie Rady Ministrów zawiesiło Haluszczienkę i mianowało Lyudmilę Suhak, zastępczynię ministra sprawiedliwości ds. integracji europejskiej, na stanowisko p.o. ministra sprawiedliwości – poinformowała Swirydenko na Telegramie. Haluszczienko powiedział na Facebooku 12 listopada, że rozmawiał z Swirydenko. „Zgadzam się w pełni: najpierw trzeba podjąć decyzję polityczną, a dopiero potem zająć się wszystkimi detalami” – dodał. „Nie trzymam się stanowiska ministra i nie będę go trzymał. Uważam, że zawieszenie podczas śledztwa to cywilizowane i właściwe postępowanie. Będę bronić się w obrębie prawa i udowodnię swoją pozycję.” Tymczasem krytycy Haluszczienki argumentowali, że zawieszenie nie jest wystarczające. „Zawieszenie ministra sprawiedliwości przez rząd to za mało. Dwaj ministrowie muszą albo zrezygnować, albo zostać odwołani ze swoich stanowisk przez Radę Najwyższą Ukrainy” – napisała na Facebooku Anastasia Radina, przewodnicząca komitetu ds. antykorupcyjnych ukraińskiego parlamentu, jak się wydaje w odniesieniu do Haluszczienki i Ministera Energii Svitlany Hrynchuk. Haluszczienko był ministrem energetyki w latach 2021-2025, a w lipcu został mianowany ministrem sprawiedliwości. NABU przeprowadziło przeszukania nieruchomości powiązanych z Haluszczienko w ramach śledztwa dotyczącego Energoatomu 10 listopada. Haluszczienko, czasami określany jako „minister energetyki”, a czasami pseudonimem „Professor”, pojawia się w nagraniach audio opublikowanych przez NABU. W taśmach NABU podejrzani Ihor Myroniuk i Dmytro Basov wydają się dzielić łapówki między siebie i „Profesora” – jakkolwiek określany Haluszczienko. „Podzielimy to na trzy: ty, ja i Profesor” – powiedział Myroniuk na nagraniach. Myroniuk, który również jest oskarżony w sprawie, był dawniej doradcą Haluszczienki. Prokurator ds. antykorupcyjnych Serhiy Savytskyi powiedział podczas przesłuchania w sądzie 11 listopada, że Mindich rzekomo popełnił swoje przestępstwa, nielegalnie wpływając na Haluszczienko. W taśmach jest rozmowa między Mindichem a Haluszczienko. Mindich rozmawia także o otrzymywaniu pieniędzy od innego podejrzanego, Oleksandra Tsukermana, na nagraniach. Biuro Antykorupcyjne powiedziało, że rozmowa miała miejsce po wizycie Haluszczienka w Kancelarii Prezydenta. Prokurator ds. antykorupcyjnych powiedział podczas przesłuchania w sądzie 12 listopada, że według taśm NABU, Zełenski zadzwonił do Haluszczienko podczas rozmowy między ministrem, Mindichem i Tsukermanem. Prezydent rzekomo zadzwonił po otrzymaniu wiadomości od Mindicha. Prokurator argumentował, że ten epizod dowodzi politycznego wpływu Mindicha. Służba prasowa Zełenskiego nie odpowiedziała na prośbę o komentarz. Haluszczienko był zamieszany w kilka skandali korupcyjnych nawet przed obecną sprawą związaną z Energoatomem. W 2024 roku został wezwany do Rady Najwyższej na raport o korupcji w sektorze energetycznym. W tym samym roku NABU oskarżyło zastępcę Haluszczienki, Oleksandra Heilo, o otrzymanie łapówki w wysokości 500 000 dolarów oraz byłego zastępcę, Maksyma Nemczynova, o korupcję w branży energetycznej. 52-letni Haluszczienko pochodzi z Lwowa na zachodzie Ukrainy. Ukończył prawo na Lviv State University i zarządzanie w Ukrainian Foreign Commerce Academy. Był dyrektorem wykonawczym ds. prawnych w Energoatomie od 2013 do 2014 roku oraz wiceprezesem firmy od 2020 do 2021 roku. Haluszczienko nauczał także prawa w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Kijowskiego Uniwersytetu Narodowego. [Kontekst: Skandal korupcyjny wokół Energoatomu i związanymi z nim urzędnikami. Notka: Artykuł jest aktualizowany.].