Starożytni mieszkańcy pustyni Arabskiej stworzyli monumentalne dzieła sztuki rupestrowej na skałach, w tym obrazy wielkości naturalnej wielbłądów, być może jako sposób na zaznaczenie źródeł wody.
Michael Petraglia, z Uniwersytetu Griffitha w Brisbane, w Australii, i jego koledzy odkryli w 2023 roku 176 rycin na 62 panelach w pustyni Nefud w Arabii Saudyjskiej. Jest tam 90 obrazów wielkości naturalnej wielbłądów, kolejne 15 mniejszych rycin wielbłądów i dwa odciski kopyt wielbłądów.
Jedno z miejsc z rycinami, przedstawiające dromadera o wysokości 3 metrów, znajdowało się ponad 40 metrów w górę skały i nie było możliwe dla członków zespołu, aby bezpiecznie tam dotrzeć i zrewidować bez użycia drona.
„Niebezpieczne byłoby wykonanie tych rycin” – mówi Petraglia. „Nie ma szans, żebym tam poszedł”.
Obok wielbłądów, podkreślając, jak dużo łagodniejszy musiał być klimat, znajdują się inne duże zwierzęta, w tym kozice, konie, gazelle i tury. Zespół znalazł również rysunki ludzkich postaci i masek twarzy.
„To nie jest tylko bazgroł lub oznaczenie krajobrazu” – mówi Petraglia. „To ryciny rzeczy, które byłyby ikoniczne dla nich kulturowo”.
Badacze twierdzą, że obrazy mogły zostać wyrzeźbione, by ostrzec obcych, że ziemia jest już zajęta lub działać jako wskazówka dla znikomych źródeł wody. Nowe odkrycia wskazują na rozległą przeszłość zamieszkiwania Arabii Saudyjskiej w czasach prehistorycznych.
Wskazując na antyczność rycin, na rycinach pojawiła się naturalna powłoka, proces, który badacze wiedzieli, że potrwałby około 8000 lat. Jednak nie było możliwe bezpośrednie datowanie dzieła sztuki, dlatego zespół wykopał osady pod panelami z rycinami.
Tam znaleziono kamienne groty, koraliki i ochry wskazujące na połączenia ze społecznościami z późnego neolitu na Bliskim Wschodzie, oraz narzędzia, które byłyby używane do robienia rycin. Te obiekty można było datować i ich wiek wynosił od 12 800 do 11 400 lat.
Wykopaliska zostały również przeprowadzone w małych tymczasowych jeziorach, zwanych playas, niedaleko rycin, na których starożytni ludzie by się polegali. Osady i zapisy pyłkowe potwierdzają, że region był znacznie bardziej wilgotny i zazieleniony.
Jednakże środowisko było wyzwaniem i prawdopodobnie nie byłoby miejscem, gdzie ludzie mogliby się osiedlić na dłuższy czas, twierdzi Petraglia.
„Byli to prawdopodobnie bardzo mobilni ludzie i wysoce innowacyjni” – mówi. „Byli to wyrafinowani myśliwi-zbieracze, a zdecydowanie nie ludzie, którzy dopiero próbują zrozumieć”.
[Potwierdzony kontekst – Odkrycia archeologiczne w Arabii Saudyjskiej; Dopuszczalne zasoby wody w czasach prehistorycznych]
