Strona główna Aktualności Rok w procesie pokoju, Kurdowie kwestionują szczerość Turcji

Rok w procesie pokoju, Kurdowie kwestionują szczerość Turcji

30
0

Nowa oferta pokojowa rozpoczęła się rok temu za sprawą uścisku dłoni w parlamencie między twardogłowym nacjonalistą Devletem Bahçelim, którego Partia Ruchu Narodowego, MHP, jest juniorskim partnerem rządzącej Partii Sprawiedliwości i Rozwoju, AKP, oraz Tuncerem Bakirhanem, współprzewodniczącym prokurdyjskiej partii DEM.

Geste to zaskoczyły obserwatorów; kilka tygodni później Bahçeli wezwał rząd do złagodzenia ograniczeń dla Abdullah Ocalana, uwięzionego lidera partyzantów Partii Pracujących Kurdystanu, PKK, aby mógł „ogłosić koniec terroryzmu”. Wkrótce potem Ocalan spotkał się ze swoim bratankiem, posłem DEM Omerem Ocalanem, na wyspie więziennej Imrali, gdzie jest przetrzymywany od ponad 25 lat.

W lutym tego roku Ocalan napisał list, w którym wezwał PKK do rozwiązania się; w marcu nastąpiło zawieszenie broni, a do lipca bojownicy publicznie palili swoje broń w irackim Sulejmanijah, symbolizując koniec 46-letniego konfliktu.

W sierpniu parlament utworzył Komisję ds. Pokoju Społecznego i Rozwiązania Demokratycznego i powierzył jej opracowanie reform w dziedzinach demokracji i państwa prawa, aby osiągnąć „Bezterrorową Turcję”.

Komisja składa się z 51 członków z różnych wariantów politycznego spektrum tureckiego, w tym z AKP, partii DEM, MHP, głównej opozycyjnej Partii Ludowej Republiki, CHP, oraz centroprawicowej opozycyjnej Dobrze Partii.

Jednak eksperci prawni podważyli jej podstawy prawne, zważywszy że nie została ustanowiona formalnie przez ustawę, co oznacza, że jej rzeczywista moc wprowadzania zmian jest kwestionowana.

Mówiąc na marginesie wydarzenia medialnego w Diyarbakirze, Galip Ensarioğlu, Kurd i poseł partii rządzącej AKP prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana, powiedział BIRN, że jeśli proces pokojowy miałby iść naprzód, „wypuszczenie Demirtasha musiałoby naturalnie nastąpić”.

Jednak dodał: „To łatwe prowadzić wojnę, ale trudno budować pokój. To Bliski Wschód; sytuacja może się zmienić z dnia na dzień”.

Niedawne badania odzwierciedlają niepewność.

Wrzesniowe badanie ASAL Research z 2025 r. wskazało na poparcie społeczne dla procesu pokojowego na poziomie 54,6 proc., a sprzeciwu na poziomie 33 proc.

Najwyższe poparcie odnotowano wśród konserwatystów [76,3 proc.], a najniższe wśród wyborców świeckich [54 proc. dezaprobaty]. Pod względem etnicznym 70 proc. ankietowanych Kurdów poparło proces, w porównaniu do 48 proc. tych, którzy identyfikowali się jako Turcy.

Rosnąca frustracja została zasygnalizowana przez Dogana Hatuna, współburmistrza Diyarbakir.

„Dotychczas jedynym namacalnym krokiem był parlamentarny komisja”, powiedział BIRN. „To cenne, ale bez reformy konstytucyjnej ryzykuje stanie się kolejną taktyką zwłoki. Nadzieja zamienia się w rozpacz”.

Według Hatuna, urzędnicy partii DEM przez rok „starali się informować i przekonywać publiczność”. Z drugiej strony jednak „Nie widzimy zaangażowania rządu w interakcję z społeczeństwem”, powiedział Hatun. „Jednostronne wysiłki nie mogą utrzymać pokoju”.