Odwrotność Europy
Podróż Fico do Pekinu podkreśliła jego rolę jako wiecznego odstępcy UE. Był jedynym liderem UE podczas obchodów II wojny światowej w Chinach, stojąc u boku Xi Jinpinga, premiera Indii Narendra Modiego, przywódcy Korei Północnej Kim Dzong-una oraz prezydenta Iranu, Masouda Pezeshkiana. Bruksela szybko odcięła się od wizyty Fico, podkreślając, że nie reprezentował wspólnoty w Pekinie. Fico zignorował krytykę, szydząc z nieobecności europejskich liderów, nazywając ich „zranionymi małymi dziećmi”.
Wizyta była bardziej niż symboliczna. W nagranej wiadomości wideo z Pekinu, Fico oświadczył: „Jeśli dziś ktoś był izolowany, to była to UE”, zaznaczając, że tylko on i minister spraw zagranicznych Węgier, Peter Szijjarto, wzięli udział. Dodał, że niedługo spotka się z Aleksandrem Łukaszenką z Białorusi, aby omówić więzi gospodarcze i sugerował, że sam Xi Jinping uda się do Słowacji.
Xi pochwalił swojego słowackiego gościa, dziękując mu za „wierną przyjaźń” i obiecując pogłębić „wzajemne zaufanie polityczne”. Obiecał ułatwienia w eksporcie ziem rzadkich i minerałów do Słowacji – zasoby, które Fico uważa za kluczowe dla przemysłu słowackiego – oraz zasugerował dalsze chińskie inwestycje, po niedawnej inwestycji producenta baterii Gotion w kraju.
W kraju Fico przedstawił podróż jako triumf. Wyśmiewał to, co nazwał „dębową opozycją” i „antypaństwowymi, antyrządowymi mediami”, zachęcając ich do zobaczenia Chin na własne oczy. Jego minister spraw wewnętrznych, Matus Sutaj Estok, ostrzegł, że Europa jest ślepa na „nową erę”, w której potęgi takie jak Chiny i Indie kształtują światowy porządek, podczas gdy Bruksela obciąża się „politycznie motywowanymi regulacjami i zakazami”.
Jednak krytycy w kraju widzieli premiera chętnego na zbliżenie do orbit władzy autorytarnej. „Zdecydował się oddać Słowację interesom rosyjskim” – oskarżył Michal Simecka, lider liberałów opozycji.
Fico odrzucił zarzut. „Przestrzeń życiowa Słowacji”, nalega, jest ściśle związana z UE i NATO. Podkreśla wsparcie dla przyszłego członkostwa Ukrainy w UE, choć ostrzega, że większe państwa członkowskie postawią „znaczne przeszkody”. Co do członkostwa w NATO dla Kijowa, jest jednak kategoryczny: „nigdy nie było tego na stole”, powiedział, i ci, którzy sugerowali inaczej, „kłamali” prezydentowi Zelenskiemu.
Stanowisko Fico oddala również Słowację od tzw. „koalicji chętnych” – 26 krajów, w tym Polska, Czechy i kraje bałtyckie, które przewodzą wysiłkom w dostarczaniu Ukrainie broni, funduszy i gwarancji długoterminowej bezpieczeństwa. Słowacja nie jest częścią tej grupy.
