Lider GERB Boyko Borissov podczas konferencji prasowej w Sofii, Bułgaria, czerwiec 2024. Zdjęcie, EPA/VASSIL DONEV.
Mimo krytyki ze strony opozycji, stowarzyszeń zawodowych i analityków biznesowych, koalicja rządząca Bułgarią w piątek przedstawiła budżet państwa na 2026 rok, podwajając podatek od dywidend na firmy prywatne, aby sfinansować wzrost wynagrodzeń w sektorze publicznym.
Zmiany są powszechnie postrzegane jako sposób dla koalicji na zadowolenie lojalnych wyborców z sektora publicznego. Według najnowszych danych z 2024 roku Narodowego Instytutu Statystycznego, w strukturach państwowych pracuje ponad 558 000 osób.
„Dyskusje z związkami zawodowymi i pracodawcami zostały uniknięte, ponieważ ci u władzy nie chcieli wysłuchać organizacji i przemyśleć plan finansowy. Przyjęcie budżetu bez wcześniejszej dyskusji stanowi precedens i naruszenie Kodeksu Pracy” – napisała gazeta „Capital” 14 listopada.
„W sposób populistyczny wszystko to przerzuca ciężar na firmy i pracowników, zniechęca do inwestycji, hamuje wzrost gospodarczy, zwiększa szarą strefę i ostatecznie zmniejsza dochody budżetowe” – oświadczyło Stowarzyszenie Pracodawców Bułgarskich 12 listopada i skrytykowało brak debaty.
Posunięcie to jest ryzykowną grą, ponieważ firmy prywatne borykają się z trudnościami przed przyjęciem euro 1 stycznia, w obliczu protestów przeciwko walucie europejskiej i obaw przed inflacją, głównie napędzanymi przez pro-rosyjskie i nacjonalistyczne głosy.
Wzrost wynagrodzeń w sektorze publicznym skorzysta pracownikom państwowym, policji, wojska, nauczycielom w szkołach państwowych, pracownikom służby społecznej i emerytom.
Budżet będzie działał przy deficycie 3 procent oraz przy szacowanym wzroście gospodarczym na poziomie 2,7 procent. Dług publiczny ma osiągnąć 31,3 procent PKB, a maksymalna kwota nowego długu publicznego, jaki może powstać, została ustalona na 10,44 miliarda euro.
Budżet podwaja podatek od dywidend z 5 do 10 procent. Przewiduje się wzrost o 2 punkty procentowe składki na Fundusz Emerytalny. Maksymalny dochód objęty ubezpieczeniem wzrośnie do 2352 euro. Podatek od hazardu wzrośnie z 20 do 25 procent. Minimalne wynagrodzenie wyniesie teraz 620,20 euro w porównaniu do 477,05 euro w 2025 roku.
Łącznie 11,3 procent PKB zostanie przeznaczone na aktualizację emerytur. Od 1 lipca 2026 r. wzrosną one o 7 do 8 procent. Średnia emerytura wyniesie nieco ponad 541 euro, co stanowi nominalny wzrost o 8,5 procenta, podczas gdy minimalna emerytura za pełną służbę i wiek wyniesie prawie 347 euro, w porównaniu do 322 euro w 2025 roku.
Pracownikom medycznym szpitali, lekarzom specjalistom, pielęgniarkom i położnym przysługiwać będą podwyżki wynagrodzeń, a z centralnego budżetu zostanie przeznaczonych 260 milionów euro na Narodowy Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych.
Rządząca koalicja – tworząca centrową siłę GERB, prorosyjską Bułgarską Partię Socjalistyczną i nacjonalistyczną Jest Takie Ludzie, z poparciem Nowego Początku, kierowanego przez potentata Delyana Peevskiego – przejęła i sprzedaje aktywa rosyjskiego giganta gazowego Lukoil, aby uniknąć sankcji ze strony USA i problemów z dostawami paliwa.
