Wież-e Kremla widać z Międzynarodowym Centrum Biznesu Moskwa City w tle w Moskwie, Rosja, 13 lutego 2025 r. (Tatyana Makeyeva / AFP via Getty Images)
Rosyjskie firmy drastycznie zmniejszają wypłaty dywidend w związku z niższymi cenami ropy naftowej i silniejszym rublem wpływającym na zyski, komplikując finansowanie wysokich wydatków na wojnę przeciwko Ukrainie.
Tymczasowe dywidendy ogłoszone przez rosyjskie firmy — z których wiele jest częściowo w posiadaniu państwa — za pierwsze półrocze 2025 roku prawie się zmniejszyły o połowę w porównaniu z ubiegłym rokiem do 341,8 miliarda rubli (4,09 miliarda $), według obliczeń rosyjskiej gazety biznesowej „Kommersant”, po obniżeniu cen surowców, które uderzyły w zyski.
Głównie państwowy przemysł naftowy zanotował jedno z największych obniżeń wypłat – Gazprom Neft zmniejszył płatności w połowie roku dla inwestorów do 82 miliardów rubli (982,4 mln $) z 246,4 mld rubli w zeszłym roku po obniżeniu cen i umocnieniu rubla, które uderzyły w zyski.
Producenci stali – Severstal i MMK, które są obie prywatnymi – całkowicie odwołały swoje tymczasowe dywidendy. W ubiegłym roku Severstal ogłosił płatności w połowie roku w kwocie 26,02 mld rubli (310,6 mln $).
Podczas gdy rosyjska gospodarka radziła sobie lepiej niż niektórzy początkowo przewidywali tuż po ogłoszeniu przez kraj inwazji na Ukrainę w 2022 roku, teraz pojawiają się coraz bardziej znaczące dowody na poważne skutki dla gospodarki, w tym wysokie poziomy wydatków wojskowych napędzające stałą inflację, która utrzymuje się na poziomie ponad dwukrotnie wyższym niż cel banku centralnego, wynoszący 4%.
Wysokie stopy procentowe narzucone przez rosyjski bank centralny w celu kontrolowania inflacji zwiększyły koszty pożyczek dla wielu firm, ograniczając zyski, nawet gdy borykają się już z trudnościami na światowych rynkach z powodu nieprzewidywalnego stosowania ceł przez prezydenta USA Donalda Trumpa, a także sankcji i groźby dalszych działań.
Polityka dywidendowa Gazprom Neft, jednego z największych rosyjskich producentów ropy, określa wypłatę co najmniej 50% zysku netto firmy, który spadł o 54,2% rok do roku w pierwszej połowie 2025 roku do 150,5 mld rubli (1,80 mld $).
Rosyjski Ministerstwo Finansów obniżyło kwotę, jakiej spodziewało się otrzymać w tym roku budżet federalny z tytułu dywidend o 19,55 mld rubli (233,1 mln $) do 793,3 mld rubli (9,50 mld $), podała rosyjska agencja informacyjna Interfax 24 września.
Projekt budżetu na najbliższe trzy lata zakłada dochody z dywidend w wysokości 703 mld rubli w 2026 r., 765,2 mld rubli w 2027 r. i 829,2 mld rubli w 2028 r., zgodnie z raportem.
Tymczasem deficyt budżetowy kraju ma wzrosnąć o 1,944 bln rubli (23,29 mld $) w tym roku do rekordowego poziomu 5,737 bln rubli (68,73 mld $) — czyli 2,6% produktu krajowego brutto (PKB), wynika z dokumentów ministerialnych cytowanych w ubiegłym tygodniu przez media.
23 września Trump napisał w mediach społecznościowych, że „Putin i Rosja są w poważnych kłopotach gospodarczych, a to czas dla Ukrainy, by działać”, po spotkaniu z prezydentem Wołodymyrem Zełeńskim na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku.
Następnego dnia, 24 września, rosyjskie Ministerstwo Finansów zaproponowało podwyżkę stawki podatku od wartości dodanej (VAT) o dwa punkty procentowe do 22% „dla finansowania obronności i bezpieczeństwa.” W 2024 r. VAT stanowił 37% dochodów budżetowych.
Wybitne postaci rosyjskiego rządu i przemysłu ostrzegły przed szkodliwymi konsekwencjami od momentu osiągnięcia rekordowego poziomu stóp procentowych na poziomie 21% w październiku ubiegłego roku i kontynuują, podczas gdy bank centralny zaczął je obniżać w czerwcu.
Dywiden-dy od państwowego monopolu na eksport gazu Gazpromu były dużym źródłem przychodów rządowych, zanim sankcje ograniczyły przepływy do Europy, jego głównego rynku. Minister Finansów Rosji Anton Siluanov powiedział w maju, że w 2021 r. żadnych płatności się nie spodziewano.
Nie wszystkie firmy ucierpiały tak bardzo. Producent nawozów Phosagro ogłosił tymczasową dywidendę w wysokości 273 rubli za akcję dla pierwszego półrocza 2025 r., co — choć niższe niż początkowo zalecane 387 rubli przez zarząd — było więcej niż podwojone 117 rubli za akcję wypłacone w drugim kwartale 2024 r. Zysk netto firmy wzrósł o 41% w pierwszej połowie do 75,5 miliarda rubli z powodu wyższych cen i silnego popytu na nawozy, zwłaszcza z Indii — jej najszybciej rosnącego rynku eksportowego.
Dywiden-dy największej rosyjskiej firmy górniczej złota, Polyus, są kolejnym wyjątkiem w obliczu rekordowych cen tego surowca. Zarząd firmy zaproponował w sierpniu wypłatę 70,85 rubla na akcję na podstawie wyników drugiej połowy, które pozwoliły na wzrost zysku o 27% w skali roku do 2,02 miliarda $.
Nadchodzące na trzeci kwartał i pierwsze dziewięć miesięcy tego roku dywidendy średnie w wysokości 510 mld rubli (6,08 miliarda stosunku do „9 miliarda dol.”,) przewiduje rosyjska firma brokerska Tsifra Broker. Producentów ropy naftowej Zyviił i Rosnieft oczekuje się, że będą stanowiły trzy czwarte tej kwoty.
Do połowy września rady 22 rosyjskich firm zalecały dywidendy, z tego 6 zatwierdziło wypłaty w łącznej kwocie 100 miliardów rubli, według Kommersant.
Przed nałożeniem szerszych sankcji w wyniku nasilenia się wojny Rosji z Ukrainą w 2022 r., wysokie dywidendy oferowane przez wiele publicznych rosyjskich firm były głównym czynnikiem przyciągającym inwestorów z Zachodu — pomimo uznania nawet wtedy wysokiego poziomu ryzyka politycznego.
Według danych z 29 września, jeden dolar amerykański równa się 83,26 rubla rosyjskiego.
Prezydent Zelensky: Rosja używa „cienkiej floty” tankowców do startu dronów w kierunku miast europejskich
Prezydent Wołodymyr Zełeński powiedział, że tzw. “cienka flota†rosyjskich tankowców naftowych jest wykorzystywana do „startu i kontroli” rosyjskich dronów nad miastami europejskimi, powołując się na raporty wywiadu.
