Türcja stara się zwrócić swoje systemy rakietowe S-400 Rosji, aby zresetować relacje z Stanami Zjednoczonymi – donosi agencja Bloomberg. Ta decyzja może spowodować zniesienie sankcji na turecki sektor obronny i powrót do programu samolotów myśliwskich F-35. Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan osobiście poruszył tę kwestię podczas spotkania z Władimirem Putinem w zeszłym tygodniu, jak informują osoby zaznajomione z tematem.
To wszystko ma miejsce w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę, gdy Ankara utrzymuje kontakty z obydwoma krajami, blokując przy tym dostęp zarówno rosyjskich, jak i kijowskich okrętów do Morza Czarnego zgodnie z Konwencją z Montreux. Turcja, druga co do wielkości armia NATO, balansuje między Wschodem a Zachodem, unikając sankcji na Rosję, jednocześnie ograniczając dostęp jej okrętów, a także dostarczając broń na Ukrainę, gdy Erdoğan podtrzymuje kontakty zarówno z Trumpem, jak i Putinem.
Erdoğan prosi o zwrot systemów S-400 podczas rozmów z Putinem
Erdoğan poprosił rosyjskiego prezydenta Władimira Putina o przyjęcie z powrotem systemów rakietowych S-400, które Turcja zakupiła lata temu – informuje Bloomberg, powołując się na osoby zaznajomione z rozmowami. Obaj liderzy spotkali się w Turkmenistanie w zeszłym tygodniu, a to żądanie nastąpiło po wcześniejszych cichych dyskusjach między tureckimi i rosyjskimi urzędnikami. Kreml zaprzeczył, jakoby takie żądanie padło podczas spotkania.
Według informacji Bloomberg, Ankara nie tylko oferuje zwrot rosyjskich systemów obrony powietrznej, ale również prosi o zwrot pieniędzy. Jednym z rozważanych podejść jest potrącenie tej kwoty od płatności Turcji za rosyjską ropę i gaz. Jednakże wymagałoby to dalszych negocjacji między obiema stronami.
Turcja zgodziła się na zakup rosyjskiego systemu obrony powietrznej S-400 w ramach umowy o wartości 2,5 miliarda dolarów podpisanej w 2017 roku, co wywołało sprzeciw Stanów Zjednoczonych. Ankara broniła tego zakupu, wskazując na odmowę ze strony Waszyngtonu w sprzedaży ulepszonych systemów Patriot. Po pierwszej dostawie w lipcu 2019 roku Ankara została usunięta z programu F-35, a sankcje amerykańskie zostały nałożone w grudniu 2020 roku. Do 2020 roku Turcja otrzymała cztery baterie S-400. Każdy system S-400 składa się z wyrzutni rakiet, radarów, dowodzenia i innych pojazdów.
Nasila się presja ze strony USA w sprawie systemów S-400
Ruch Erdoğana ma miejsce w momencie narastającej presji ze strony Waszyngtonu, aby zrezygnować z systemów S-400. Kwestia ta pojawiła się ponownie podczas wrześniowego spotkania Erdoğana z prezydentem USA Donaldem Trumpem w Białym Domu – donosi Bloomberg. Bliski sojusznik Trumpa, Tom Barrack, pełniący funkcję ambasadora w Turcji, powiedział mediom w tym miesiącu, że Ankara jest teraz „bliżej” zrezygnowania z rakiet. Stwierdził, że spór może zostać rozwiązany w ciągu czterech do sześciu miesięcy.
Rezygnacja z rosyjskiego sprzętu wojskowego może otworzyć drogę do zniesienia sankcji USA na turecki przemysł obronny, według źródeł Bloomberga. Główny dyplomata Turcji twierdził, że oczekuje się, iż sankcje zostaną zniesione w przyszłym roku. Źródła Bloomberga twierdzą, że wartość dyplomatyczna porzucenia systemów może przewyższyć miliardy dolarów już wydane na nie.
Rakiety pozostają nieużywane w obliczu obaw NATO
Bloomberg informuje, że Turcja nigdy nie uruchomiła systemów S-400 od momentu ich przybycia do kraju. NATO ostrzega, że operowanie rosyjskim systemem obok zachodnich samolotów mogłoby ujawnić wrażliwe informacje Moskwie. Te obawy przyczyniły się do decyzji USA o wykluczeniu Turcji z programu F-35 w 2019 roku. W następnym roku Waszyngton nałożył sankcje na mocy ustawy o Sankcjach Przeciwko Amerykańskim Kontrahentom (CAATSA), odcinając Turcję od dostępu do wrażliwej technologii wojskowej USA.
Jak zauważa Bloomberg, samoloty F-35 Lockheed Martin pozostają głównym celem dla Turcji. Kosztują one ponad 100 milionów dolarów za najbardziej zaawansowaną wersję. Poprzez zwrot systemów S-400, Ankara ma nadzieję na ponowne otwarcie dostępu do tych samolotów i pełne ponowne przyłączenie się do zachodniej sfery obronnej.
